ABD-Çin Arasında Yeni Ticaret Dönemi: Trump'tan Çarpıcı Açıklamalar
Donald Trump, dünyanın gözünün çevrildiği günlerde, ABD-Çin ticaret ilişkilerinde yeni bir sayfa açtıklarını duyurdu. 11 Haziran 2025'te Londra’daki zirve sonrası yaptığı açıklamada, iki ülke arasında kapsamlı bir ticaret anlaşması imzalandığını belirtti. Yıllardır adeta ticaret savaşının göbeğinde olan bu iki dev, aslında masadan tam da herkesin beklediği gibi kalkmadı. Çünkü Trump'ın sıkça tehdit ettiği şekilde yüksek gümrük vergileri, tamamen kaldırılmadı—aksine ısrarla korunuyor.
Anlaşma kapsamında Çin menşeli ürünlere uygulanan %55 oranındaki karma gümrük vergisi aynen devam edecek. Bu oran; 2025 Nisan'ında yürürlüğe giren %10’luk genel tarife, Mart 2025'te özellikle fentanyl benzeri maddeleri hedefleyen %20’lik yeni vergi ve Trump’ın ilk başkanlık döneminden kalan %25’lik Section 301 tarifesinin birleşiminden oluşuyor. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick de sosyal medyada gümrük oranlarının değişmeyeceğini vurgulayarak bu yeni yol haritasının mevcut çizgisini pekiştirdi.
Nadir Toprak Elementlerinde Çin'e Bağımlılık ve Yeni Mutabakatlar
Yakın geçmişte özellikle cep telefonlarından elektrikli otomobillere kadar her teknolojik ürünün kalbinde yatan nadir toprak elementleri konusunda iki ülke sık sık karşı karşıya geliyordu. Çin bu maddelerin en büyük üreticisi ve ABD için vazgeçilmez bir tedarikçi durumunda. Son aylarda çıkan gerginliklerin önemli başlıklarından biri buydu. Trump, sosyal medya üzerinden Çin’in, nadir elementli mıknatıslar ve diğer kritik hammadde ihtiyaçlarını peşin tedarik etmeye hazır olduğunu açıkladı. Bu anlaşma, Amerikan teknolojisinin kesintisiz devamı için kritik bir adım oldu.
Ancak bu noktada ABD tarafının da bazı geri adımlar attığını görüyoruz. Trump’ın daha önce gündeme getirdiği ''Çinli öğrencilere vize yasağı'' tehdidi de rafa kalktı. Artık Çinli öğrenciler, ABD üniversitelerinde eğitim almaya devam edecek. Son 10 yılda, Silikon Vadisi’nden Harvard’a kadar her alanda yüz binlerce Çinli öğrencinin katkısı düşünüldüğünde, bu hamle üniversiteler ve teknoloji şirketleri tarafından olumlu karşılandı.
Anlaşmanın büyük bir bölümü halen kamuoyuna açıklanmış değil. Trump, Çin’e bazı ödünler verildiğini doğruladı ama içerik paylaşılmadı. Herkesin merak ettiği konular arasında teknoloji transferi, veri güvenliği ve Amerikan şirketlerinin Çin pazarında karşılaştığı engeller de bulunuyor. Şimdilik sadece iki ülkenin, ticari dengesizlikler ve ulusal güvenlik kaygılarına karşı ilk adımları attığı belirtiliyor. Son haftalarda tarifelerde yapılan karşılıklı ayarlamalar ve misillemeler de bu atmosferi şekillendirdi.
